Τιμητική εκδήλωση
Το κείμενο υπογράφει ο κος Χαράλαμπος Μανανάς , Επιστημονικός Σύμβουλος του Κοινωνικού Κέντρου.
Κε Μανανά σας ευχαριστούμε θερμά.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ¨ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΑΛΙΟΡΗΣ¨
ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΥΜΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ
ΤΟΥ ΛΑΖΟΥ ΤΕΡΖΑ
ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
Λάζος Τερζάς, κατά Πόντον Τερζανίδης, ένας ιωνικός κίονας στο ναό του πολιτισμού, κατά το μελίρρυτο Ανέστη Ακριτίδη, ένας κίονας στητός, ορθός, λεβεντόκορμος, να τον βλέπουμε πότε να γέρνει ως θεοσεβούμενος προσκυνητής και πότε να σηκώνεται και πάλι ολόρθος και να «ίπταται χαμογελώντας», σε όλους μας, εκεί μέσα στη φιλόξενη, άμα και κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του Κοινωνικού Κέντρου «ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΑΛΙΟΡΗΣ», στο Μαγικό Ξάνθης, εκείνο το αλησμόνητο για όλους μας βράδυ του Σαββάτου της 24ης Νοεμβρίου του 2018. Κι εμείς παρασυρμένοι απ’ τη σαγήνη του ν’ αρχίζουμε ένα δίωρο ταξίδι πάνω στο άπιαστο άτι της συγκίνησης, κρατώντας στην αγκαλιά μας όλα εκείνα τα καλούδια, που μας τα πρόσφερε τόσο αφειδώλευτα μέσα απ’ αυτόν τον υπέροχο ναό του πολιτισμού!
Εν αρχή ο Πρόεδρος του Κοινωνικού Κέντρου, «ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΑΛΙΟΡΗΣ», κ.Γιώργος παραστατίδης, με λόγο λιτό, αλλά τόσο μεστό, μας ανήγγειλε, αφού πρώτα αναφέρθηκε συνοπτικά στις τόσες- πόσες δράσεις του Κοινωνικού Κέντρου «ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΑΛΙΟΡΗΣ», που από χρόνο σε χρόνο αβγατίζουν με γοργό ρυθμό, ναι, μας ανήγγειλε με σεμνή περηφάνια- μόνο στην ψυχή υπάρχει τέτοια περηφάνια-το της ζωής ιστόρημα του Μαγικιώτη, Λάζου Τερζά…
Μετά μίλησε αναλυτικά για την καλλιτεχνική πορεία του Λάζου Τερζά, ο σκηνοθέτης, Κώστας Λειβαδίτης, ο πρώτος από τους κεντρικούς ομιλητές της εκδήλωσης. Μας παρουσίασε τη συμμετοχή του σε ταινίες και θεατρικές παραγωγές, αλλά αναφέρθηκε και σε συγκινητικές στιγμές, που έζησε μαζί του.
Και αμέσως άρχισε το δρώμενο του παθιασμένου και ξεχωριστού φιλολόγου, Ανέστη Ακριτίδη, να μας σαγηνεύει σφόδρα, συμπαραστεκόμενος επάξια από την πριν από κάποια τέρμινα μαθήτριά του, γλυκύτατη Φανή Μαραντά… Αφού, κατά τον Τόμας Μαν, ο λόγος μόνο μπορεί να εγκωμιάσει την αισθητή ομορφιά, όχι όμως και να την αποδώσει, ο φίλος Ανέστης, για ν’ αποδώσει τη δίδυμη προσφορά του Λάζου Τερζά, στον Πόντο και στον πολιτισμό, κάνει μια ανεπανάληπτη βουτιά στην ελληνική και οικουμενική κουλτούρα, ψάχνοντας ζωγραφικά υλικά, για να ιχνηλατήσει το πορτρέτο του….
Και το επιτυχές συνταίριασμα του πολύχρονου βηματισμού του Λάζου Τερζά στο χώρο της τέχνης αλλά και στην ένδοξη, άμα και πλούσια παράδοση του Πόντου, ξεκινάει απ’ το Νίκο Καζαντζάκη, που αναφέρεται στης μιας χούφτας το προζύμι, που όμως φουσκώνει τη ζύμη ολάκερη και γίνεται το ψωμί, με το Ντοστογιέφσκι, που διαλαλεί ότι το μυστικό της ανθρώπινης ύπαρξης δεν είναι μόνο να ζει, αλλά και να βρει ένα λόγο ύπαρξης, κι ύστερα περνάει στον Πόντιο, Πολυχρόνη Ενεπεκίδη, που παρομοιάζει τον καλλιτέχνη με το φουρνέλο, που καταφέρνει μέσα απ΄ τα σπλάχνα των βράχων να βγει στο φως…
Εκεί κάπου ο Ανέστης με τη Φανή παίρνουν μια ανάσα και συνεχίζουν με το Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι που κάποτε βροντοφώναξε: «Παραμερίστε..!/Δε θα μου φράξετε το δρόμο./Κοιτάχτε-/αποκεφάλισαν ξανά τ’ αστέρια/-ματωμένος ουρανός σα σφαγείο./ Έι, εσύ Ουρανέ!/ Βγάλ’ το καπέλο σου/εγώ περνάω!», με τον Βεσεβολόντ Πουντόβκιν, που είπε ότι η αληθινή δημιουργία, προϋποθέτει το συμπαγές δέσιμο ανάμεσα στην προσωπικότητα του καλλιτέχνη και το έργο που δημιουργεί, και που είναι προαπαιτούμενο για κάθε μορφή Τέχνης.» και κλείνουν με τον Ηλία Τσιρκινίδη, τον ποιητή της Ποντιακής Λογοτεχνίας, με ένα δίστιχό του, που μας δίνει τον ορισμό του δημιουργού:«Ο κόσμον εν’ παντέμορφος,/να σαν τον τραβωδάνον!» .Ο τραγουδάρης είναι που διαλαλεί την ομορφιά του κόσμου, αλλά, βέβαια, και o κάθε δημιουργός.
Είναι αναμφίβολα ένα εράσμιο παιχνίδισμα της μελίρρυτης πένας του Ανέστη Ακριτίδη και των λεχθέντων από λογοτέχνες και σοφούς συνανθρώπους μας την ανεπανάληπτη πορεία του Λάζου Τερζά, στο χώρο της τέχνης και του πολιτισμού αλλά και για το ξαναζωντάνεμα των πλουσίων παραδόσεων του Πόντου. Ξεκινώντας από τη Σχολή των Μιχαηλίδη-Αρώνη, συνεργάστηκε με τους μεγαλύτερους θιάσους της χώρας μας, έπαιξε σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες και σε τηλεοπτικές σειρές, τράβηξε και άνοιξε με ζέση ψυχής την αυλαία για το ποντιακό θέατρο και ταξίδεψε όπου γης υπάρχουν Έλληνες, για να μεταλαμπαδεύσει την ποντιακή κουλτούρα.
Συγκινητική στιγμή επίσης ήταν, όταν από ένα παλιό τετράδιο εκθέσεων του Λάζου από τα χρόνια της εκκλησιαστικής σχολής διαβάστηκε από τη Σύνθια Κοσεϊδου μια έκθεσή του με θέμα: τη σημασία της ηθικής στη ζωή των νέων.
Στη συνέχεια ακολούθησε το θέαμα-ακρόαμα δια χειρός Πασχάλη Ξανθόπουλου , κοντολογίς με την αρμονική σύζευξη εικόνας και λόγου, μέσα από τη φόρμα μιας ταινίας μικρού μήκους, να μας ταξιδέψει για λίγα λεπτά στην μεγάλη καλλιτεχνική πορεία του Λάζου Τερζά. Μια ταινία,που πέρασε μέσα μας τόσα πολλά και που με το γαλήνιο παιχνίδισμα της εικόνας με τον τόσο ζωντανό, άμα και εφηβικό λόγο του Τερζά, αλλά και με τη μοναδική του θεατρικότητα τού έδωσε την ευκαιρία να τρυπώσει γλυκά μέσα μας και να γεμίσει με αγαλλίαση το είναι μας.
Ο δήμαρχος Αβδήρων, Γεώργιος Τσιτιρίδης, αναφέρθηκε στη μεγάλη προσφορά του Μαγικιώτη καλλιτέχνη, που μ’ αυτήν τιμάει πρωτίστως το χωριό του , το Μαγικό, το Δήμο Αβδήρων, την Ξάνθη και τη Θράκη γενικότερα. Ο Δήμαρχος Αβδήρων χάρισε στον τιμώμενο βιβλία, που εκδόθηκαν από το Δήμο Αβδήρων ή με τη συνεργασία του.
Χαιρετισμούς απηύθηναν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ.κ. Παντελεήμων, ο Πατέρας Σωφρόνιος, Πρωτοσύγκελος της Μητρόπολής μας και η Κοσμήτορας του Τμήματος Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΔΠΘ, κ. Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή.
Ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Μαγικού- Αλκυώνης , κος Μιχάλης Βαμβακίδης , εκπροσωπώντας τους συντοπίτες του ευχαρίστησε το Λάζο Τερζά για το σύνολο της προσφοράς του στην Τέχνη και τον Πολιτισμό και στο τέλος του απένειμε τιμητική πλακέτα .
Ο Πέτρος Γεωργαντζής, θεολόγος και ιστορικός, συμμαθητής του Λάζου στην Εκκλησιαστική Σχολή Ξάνθης, αναφέρθηκε στην προσφορά αυτής της σχολής, στα ψυχικά εφόδια που δίνει στους μαθητές της, και βέβαια μίλησε με πολλή ζέση για το Λάζο Τερζά και τη μεγάλη καλλιτεχνική πορεία του, που όμως κατάφερε μέσα σ’ αυτόν τον τόσο δύσκολο χώρο να διατηρήσει το ήθος του και την ανθρωπιά του.
Με συγκίνηση αναφέρθηκε στο μεγάλο συμπατριώτη της και η Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μαγικού, Μαρία Σερνισλίδου.
Το λόγο πήρε και ο αδερφός του Λάζου, Απόστολος Γρηγοριάδης, που μας συγκίνησε όλους με τις οικογενειακές αναφορές του, πολύ περισσότερο, βέβαια, τον ίδιο το Λάζο, που σηκώθηκε, και τον αγκάλιασε, αφήνοντας πολλά δάκρυα γλυκών αναμνήσεων να κυλήσουν στο πρόσωπό του.
Ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή ήταν, όταν ο Πρόεδρος του Κοινωνικού Κέντρου, κ. Γεώργιος Παραστατίδης, χάρισε στο Λάζο Τερζά ένα πολύ ωραίο και χρυσόδετο λεύκωμα,με τίτλο: ¨Σαγήνη ζωής Λάζου Τερζά¨, στο οποίο απαθανατίζονται πολλές στιγμές της ζωής του, μέσα από πολύ παλιές προσωπικές και οικογενειακές φωτογραφίες.
Την εκδήλωση έκλεισε ο ίδιος ο Λάζος Τερζάς, μ’ ένα λόγο χειμαρρώδη, που έβγαζε πατριωτισμό και αγωνία για την τύχη αυτού του τόπου και για την ορθόδοξη πίστη μας, και που μετά το τέλος της, συγκινημένος σφόδρα, παρουσία του Προέδρου του Κοινωνικού Κέντρου, κ. Γεωργίου Παραστατίδη, δήλωσε ότι πολλοί φορείς και σύλλογοι τον τίμησαν, αλλά τέτοια άρτια από κάθε άποψη τιμητική εκδήλωση για το πρόσωπό του δεν έχει γίνει μέχρι τώρα.
Κλείνοντας, και έχοντας βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μας τη σοφή ρήση του Νίκου Καζαντζάκη ότι μια αστραπή είναι η ζωή μας..μα προλαβαίνουμε,πιστεύουμε ακράδαντα ότι ο Λάζος Τερζάς πρόλαβε να κάνει τόσα πολλά και εξίσου σημαντικά και …προλαβαίνει να κάνει και άλλα πολλά ακόμη!